ESPAINIAKO EKONOMIA FRANKISMOAREN GARAIAN

Frankismoaren garaian pentsatzen jartzen garenean, kontzeptu asko etortzen zaizkigu burura. Diktadura, kontrol ideologikoa, errepresioa, erbesteratzeak, heriotzak... oso aldi iluna izan zen alorre askoretan. Baina, hala izan al zen ekonomian ere? Garai horretan zehar bizi ez izan arren, denok dakigu gerra zibilak ondorio tamalgarriak ekarri zizkiola Espainiako ekonomiari, baina zein izan zen Frankoren diktaduraren esku-hartzea egoera horretan?

Estatu-kolpearen eta Guerra Zibila ematearen ondorioz, nazioaren BPGak, hau da, barne-produktu gordinak, beherakada nabarmena izan zuen eta minimo historikoetara iritsi zen. Gure gerra bukatu eta oso denbora gutxira, Bigarren Mundu Gerrak eztanda egin zuen. Gure ekonomia zertxobait hobetu zen Frantziaren beherakadaren aurrean, baina hala ere ez zen errekuperatu.

Frankismoaren garaiko Espainiako ekonomia etapa desberdinetan banatzen da. Lehenengoa autarkiaren garaia izan zen, 1939tik 1950 bitarte iraun zuena. Carlos Barciela ekonomiako historialariak azpimarratu zuen aro honek paregabeko porrota ekarri zuela Espainia potentzia inperial eta militar bihurtzeko saiakeran. Bereizgarri dira depresioa, ondare mota guztien eskasia eta Errepublikaren Gobernuak martxan jarritako modernizazio eta hazkunde prozesuaren eten drastikoa. Egoera honen eragiletako bat  Nazio Batuen aldetik inposatutako zigorra izan zen, ardatzeko potentzien alde jartzeagatik. Espainia ekonomikoki eta diplomatikoki blokeatuta gera zedila eragin zuen. Erabaki honen helburua demokrazia berriro ezartzea zen.

Bigarren garaia 1950tik 1960ra izan zen. Guerra Hotzak lehen aipatutako beste herrialdekiko isolazio hori pixkanaka desagerraraztea eragin zuen eta Estatu Batuekin lerrokatzeak onura asko ekarri zituen. Espainiako ekonomiak gorakada nabarmena izan zuen urte horietan baina 1959an krisi ekonomiko larriak astidu zuen Espainia eta Franko birplanteatu egin behar izan zuen bere politika. Horregatik burutu zen "Pactos de Madrid" izeneko ituna. Estatu Batuen eta Espainiaren arteko hiru akordio izan ziren, non kreditu ekonomikoen trukean Espainiak bere lurraldeetan base militarrak eraikitzeko baimena eman zien Estatu Batuei. 

Azkenik, 1960 urteak eta 1974 bitartean nazioarteko garapen ekonomikoak mesede egiten dio Espainiako ekonomiari, energiaren prezio baxuaren, eskulan merkearen eta emigratzaileek eta turistek eman zituzten dibisen ondorioz. 

Ikusi dugun bezala, frankismoaren azken bi hamarkada luzeetan zehar, ekonomiaren hazkundea garrantzitsua izan zen. Hala ere, ez zen batere apartekoa izan mendebaldeko ekonomiekin konparatuta. Gainera, autarkiaren egoera hainbeste luzatu ez balitz izan, Espainiako errekuperazioa lehenago hasi posible izango zen.

Loturak:

https://es.wikipedia.org/wiki/Econom%C3%ADa_de_Espa%C3%B1a_durante_la_autarqu%C3%ADa_franquista#El_fracaso_de_la_autarqu%C3%ADa

https://blogs.elconfidencial.com/economia/grafico-de-la-semana/2015-08-21/trajo-franco-la-prosperidad-a-espana_979780/

http://www.vespito.net/historia/franco/ecofran.html

https://elpais.com/economia/2012/02/03/actualidad/1328294324_702765.html

https://www.unprofesor.com/ciencias-sociales/etapas-del-franquismo-resumen-1994.html